Kippenren herfstklaar maken.
Zo houd je je kippen fit in nat weer, modder en kou
De herfst is misschien wel het gezelligste seizoen. De bomen verkleuren, bladeren vallen in dikke lagen op de grond en overal ruik je de frisse geur van natte aarde. Voor jouw kippen betekent dit seizoen dat er ineens van alles te ontdekken valt. Ze wroeten door hopen bladeren, pikken naar insectjes die zich erin verschuilen en zijn vaak urenlang bezig met wat de herfstbodem hen te bieden heeft. Snijd je een pompoen doormidden en leg je die in de ren, dan staan ze al snel in een kringetje eromheen. Het zachte vruchtvlees wordt gretig uitgepikt en de schil doet daarna dienst als speeltje.
Toch is de herfst niet alleen maar leuk. Waar jij geniet van de kleuren en de gezelligheid, krijgen je kippen te maken met regen, modder, kou en een grotere kans op ziektes. Poten verweken in de modder, wormbesmettingen verspreiden zich sneller en veren verliezen hun isolatie. Een kip met verminderde weerstand kan zo veranderen in een zieke kip. Gelukkig kun jij veel doen om je kippenren en kippenhok herfstklaar te maken en je toom gezond te houden.
Kippen in de herfst: risico’s van regen en nattigheid
Een regenbui is voor kippen geen probleem. Maar als de ren voortdurend nat blijft, ontstaan er wél risico’s. Poten worden zacht, waardoor er haarscheurtjes ontstaan. Dat geeft openingen voor bacteriën of mijten welke kalkpoten veroorzaken. Een kip met kalkpoten ondervind bij flinke kalkpoten pijn en ongemak: de poten worden dik, hard en soms zo stug dat lopen en op stok springen moeilijk wordt en er soms delen afsterven.
Daarnaast houdt een natte bodem mest vast. Wormeieren blijven langer in leven en verspreiden zich makkelijker. Tijdens het scharrelen pikken de kippen die eitjes weer op. Het gevolg kan een kip met wormen zijn: dunne mest, gewichtsverlies, doffe veren en een verminderde leg.
Lees hier meer over wormbesmettingen
Ook veren hebben het zwaar. Een kip die langdurig nat blijft, verliest warmte en moet extra energie verbruiken om warm te blijven, en bij een zijdehoender is dat net even wat meer gezien hun verenkleed, ze blijven langer nat. Die energie kan ze dan niet steken in rui of weerstand, waardoor ze sneller ziek wordt.
Voorkom kalkpoten en bumblefoot door modder
Modder in de herfst kan leiden tot serieuze pootproblemen. Kalkpoten ontstaan wanneer mijten zich onder de schubben van de poten nestelen. Natte poten maken dat nog makkelijker. Je ziet de schubben omhoog staan en verdikken, en soms ontstaan er korstachtige lagen. Het is pijnlijk en belastend, maar niet jeukerig.
Bumblefoot, ofwel een voetzweer, zie je wanneer bacteriën in een wondje terechtkomen. Dat wondje kan ontstaan door een sprong op een harde ondergrond of door een scherp stukje in de ren. De poot wordt warm en gezwollen, en lopen wordt pijnlijk. Grotere en/of zwaardere kippen hebben hier meer risico op.
Hier lees je meer over een bumblefoot en hoe het te behandelen.
Het beste is om problemen voor te zijn. Dat doe je door de bodem droog te houden, de zitstokken breed en afgerond te maken en de poten van je kippen wekelijks te controleren. Zie je beginnende verdikkingen of kloofjes, dan kun je de poten voorzichtig reinigen en insmeren met vaseline of kokosolie. Voor extra verzorging kun je Acederm spray gebruiken: dat beschermt de huid en ondersteunt herstel.
Beste bodembedekking voor kippen in nat weer
Niet elk materiaal werkt in een natte kippenren. Stro lijkt handig, maar het zuigt zich zi vol water en gaat snel schimmelen. Dat kan luchtwegproblemen veroorzaken bij je kippen. Ook schors en gewone houtsnippers houden veel vocht vast en rotten bij aanhoudende regen.
Grove beukensnippers zijn een betere keuze. Ze zijn grover en luchtiger, waardoor ze langer droog blijven en prettiger lopen. Toch geldt ook hier: in een volledig open ren kunnen ze bij langdurig nat weer alsnog gaan schimmelen. Het beste gebruik je ze onder een afdak of in combinatie met zand.
Rivierzand is vaak de meest praktische oplossing. Het droogt sneller, voert regenwater goed af en je harkt er makkelijk de mest uit. Leg je onder het zand een laag stevige steentjes, dan blijft de bodem stabieler. Zo voorkom je dat je ren verandert in een moeras.
Hoe voorkom je modder in de kippenren?
De plekken waar kippen het vaakst lopen, veranderen het snelst in een modderpoel. Dat is vooral bij de ingang van het hok en bij de voer- en drinkbakken. Je kunt dat slim aanpakken door juist deze plekken te verstevigen.
Rubbermatten of stoeptegels geven de kippen een droog opstapje en zorgen dat jij niet telkens met modderlaarzen rondloopt. Een houten pallet met daarop een laag zand kan ook prima dienstdoen. Heb je een ren met hoogteverschil, maak dan gebruik van een lichte helling. Zo loopt regenwater vanzelf weg. Een ondiepe sleuf gevuld met zand of kleine steentjes kan hetzelfde effect hebben. Vochtige plekken gaan vaak erg ruiken, door wat lavameel te strooien neutraliseer je de geur.
Droge schuilplekken voor kippen maken
Kippen blijven graag buiten, ook als het regent. Maar ze willen wel zelf de keuze hebben om droog te staan. Een schuilplek maakt daarom een groot verschil.
Een afdak van golfplaat of doorzichtig kunststof is vaak al genoeg. Zorg wel dat alle kippen er tegelijk onder kunnen, zodat er geen stress of ruzie ontstaat. In mijn eigen ren staat een klein konijnennachthokje. Tot mijn verrassing gebruiken de kippen het graag als schuilplek, en soms leggen ze er zelfs een eitje. Zo zie je dat het niet ingewikkeld hoeft te zijn om effectief te zijn.
Kippenhok in de herfst: betere bodembedekking
Veel kippenhouders gebruiken zand in het hok. In de zomer is dat prettig, maar in de herfst en winter blijft het vaak vochtig. Het hok voelt dan klam aan en kippen en vocht zijn geen goede keuze. Het veroorzaakt onnodig ziekte.
Een veel betere keuze is hennepvezel. Het droogt mooier op, neemt vocht goed op en zorgt dat het hok frisser blijft ruiken. Het is licht, hygiënisch en eenvoudig te vervangen. Daarmee maak je het binnenklimaat van je kippenhok een stuk gezonder.
Stofbad voor kippen in natte maanden
Een stofbad is voor een kip wat een douche is voor ons: noodzakelijk om zich schoon en gezond te houden. In een natte herfst verandert een open zandbad echter snel in een drassige kuil.
Maak daarom een overdekt stofbad. Dat kan heel eenvoudig: een ruime bak met rivierzand of speelzand onder een afdak. Je kunt er wat diatomeeënaarde doorheen mengen voor extra bescherming tegen parasieten, maar wees voorzichtig en gebruik het alleen op een plek waar het niet opwaait. Zo hebben je kippen ook in natte maanden een droge plek om hun veren te verzorgen en daar zullen ze echt blij mee zijn. Hier maken ze er dankbaar gebruik van.
Voeding en snacks voor kippen in de herfst
De herfst is voor kippen een periode van rui en aanpassing. Nieuwe veren maken kost veel energie, terwijl de dagen korter worden en de temperatuur daalt. Je kippen hebben in deze periode dus behoefte aan iets extra’s.
De basis blijft een goede legkorrel. Maar tijdens de rui mag je best wat extra eiwit aanbieden, bijvoorbeeld in de vorm van insectensnacks of een beetje eivoer. Ook oliehoudende zaden zoals zonnebloempitten en lijnzaad geven extra energie en dragen bij aan een glanzend nieuw verenkleed.
Kruiden kun je zowel door het voer mengen als in bosjes in het hok ophangen. Oregano en tijm staan bekend om hun positieve werking op de weerstand en de spijsvertering. En dan is er natuurlijk de pompoen, hét symbool van de herfst. Snijd er één open, leg hem in de ren en je kippen hebben er uren plezier van. Het zachte vruchtvlees wordt gegeten en de rest dient als speeltje. Zo combineer je voeding en scharrelspel in één.
Voor een zieke kip of een hen die door de rui minder eetlust heeft, kun je het voer tijdelijk zachter maken. Geweekte legkorrel of rul gekookt ei wordt vaak beter gegeten en geeft toch de nodige voedingsstoffen.
Drink- en voerbakken droog houden bij regen
Voer dat nat wordt, bederft sneller en trekt ongedierte aan. Zet je voerbak daarom op een verhoging en liefst onder een afdak. Een voersilo met deksel houdt regen nog beter buiten en zorgt dat muizen minder makkelijk bij het voer kunnen.
Ook drinkwater vraagt extra aandacht in de herfst. Modderpoten maken dat het water sneller vies wordt. Zet de drinkbak daarom verhoogd en ververs het water dagelijks.
Heb je al eens gekeken bij onze voerbakken op poten? Ik vind ze echt ideaal. Geen gekrab erin, maar ook met harde wind/storm geen rommel in de bakken omdat ze wat hoger staan en dus veel hygiënischer.
Poten van je kippen verzorgen in de herfst
De herfst is hét moment om extra aandacht te geven aan de poten van je kippen. Juist in deze periode ontstaan kalkpoten en bumblefoot sneller.
Kijk daarom regelmatig naar de poten. Zijn de schubben verdikt of staan ze omhoog, dan kan dat wijzen op kalkpoten. Smeer preventief met vaseline of kokosolie om de huid soepel te houden en de mijten minder kans te geven. Zie je kloofjes of een geïrriteerde huid, dan kun je Acederm spray gebruiken. Dat beschermt en ondersteunt herstel en is ook goed werkzaam tegen de kalkpoten.
Controleer ook de zitstokken. Ze moeten breed en afgerond zijn, zodat de tenen mooi om de stok sluiten. Te smalle of natte stokken veroorzaken drukplekken en vergroten de kans op bumblefoot.
Weerstand verhogen in je toom
Kippen hebben in de herfst veel energie nodig. De rui, kortere dagen, lagere temperaturen en natte omstandigheden vragen veel van hun lichaam. Daardoor kan de weerstand dalen en is de kans op een zieke kip groter.
Een vitaminekuur via het drinkwater kan net dat extra steuntje geven, vooral bij hennen in de rui. Kruiden zoals oregano, tijm en knoflook zijn natuurlijke helpers die slijmvliezen en afweer ondersteunen. In mijn webshop vind je producten als Fecton en Darmbalans die kippen helpen sterker de herfst door te komen. Bij verzwakte of zieke kippen kan Energy Boost zorgen voor een extra dosis energie. Ik zal onderaan de pagina een aantal linkjes maken met de desbetreffende producten die gunstig zijn tav de weerstand.
Veelvoorkomende ziekten bij kippen in de herfst
Door vocht, kou en stress zie je in de herfst bepaalde kippen ziek worden. Dit zijn de meest voorkomende problemen:
-
Luchtwegaandoeningen zoals snot, coryza of mycoplasma. Je herkent ze aan niezen, tranende ogen en benauwd klinkende ademhaling.
-
Kalkpoten, waarbij de poten verdikken en de schubben ruw en omhoogstaand worden. Geen jeuk, wel ongemak en pijn.
-
Bumblefoot, een pijnlijke zweer aan de poot die vaak begint bij een klein wondje.
-
Wormen, te herkennen aan diarree, vermagering en doffe veren. Laat altijd een mestonderzoek doen voordat je behandelt.
-
Bloedluis en veerluis, die ook in de herfst aanwezig blijven, al vaak minder actief dan in de zomer.
Wil je meer weten? Lees mijn uitgebreide artikelen over snot bij kippen, coryza, mycoplasma en wormen en mestonderzoek.
Onderhoud en schoonmaken van de kippenren in nat weer
Een herfstklaar kippenhok vraagt geen grote verbouwingen, maar wel een vaste routine. Het belangrijkste is consequent dagelijks een paar minuten aandacht geven. Haal mest weg bij de zitstokken, hark het zand door zodat water weg kan en check of het stofbad droog blijft. Kijk vooral in de avond nog even naar de poten van je kippen, want zo ontdek je beginnende problemen op tijd.
Scharrelspelletjes voor kippen in de herfst
De herfst is ook een seizoen vol plezier. Kippen zijn dol op bladeren. Gooi een hoop droge bladeren in de ren en je toom is er uren zoet mee. Ze zoeken insecten, woelen de hoop helemaal om en zijn zichtbaar tevreden. Pompoenen zijn daarnaast een heerlijke seizoenssnack. Het zachte vruchtvlees wordt gegeten en de rest geeft dagenlang plezier.
Scharrelspelletjes zijn niet alleen leuk, ze houden je kippen ook bezig en verminderen stress. En een ontspannen kip is vaak een gezonde kip.
Extra ondersteuning voor weerstand en rui bij kippen
De herfst en winter zijn periodes waarin kippen extra zorg kunnen gebruiken. De rui vraagt veel energie, regen en kou verlagen de weerstand, en ziektes liggen eerder op de loer. Zelf gebruik ik al jaren een aantal natuurlijke producten en ik zie mijn kippen daar zichtbaar goed op reageren. Regelmatig hoor ik ook van klanten terug hoe blij ze zijn met het effect.
Het fijne is dat deze middelen allemaal natuurlijk zijn. Ik geloof sterk in de kracht van de natuur om kippen te ondersteunen en hun weerstand te verhogen. Natuurlijk is een dierenarts onmisbaar wanneer er écht iets aan de hand is, maar met de juiste ondersteuning kun je je kippen vaak net dat extra steuntje geven waardoor ze sterker en vitaler blijven.
Enkele producten die ik daarbij inzet:
-
Multivitamine – een basisproduct dat bij alle kippen in te zetten is. Het ondersteunt de weerstand, helpt bij herstel en geeft een boost tijdens de rui.
-
Biergist – rijk aan B-vitamines en eiwitten, ideaal tijdens de rui om een mooi nieuw verenpak te vormen en weerstand te verhogen!
-
Darmbalans – ondersteunt de darmflora en versterkt zo het immuunsysteem. Een gezonde darm betekent een sterkere kip.
-
Fecton – helpt kippen sterker door stressvolle periodes en ondersteunt de weerstand bij ziekte of herstel.
-
Luchtwegmix – bij luchtwegklachten door wisselend weer. Beter via het drinkwater dan direct in de snavel.
-
Acederm Spray – niet voor de rui, maar wél onmisbaar voor de verzorging van poten en huid bij nat weer en wondjes.
-
Excellent Poultry Parex – een krachtige mix van natuurlijke ingrediënten die de weerstand ondersteunt en het darmmilieu gezond houdt.
-
Excellent Garlic Allicin Liquid – knoflookextract dat de weerstand helpt versterken en de luchtwegen ondersteunt.
-
Ontmer of Alsem – in te zetten rondom wormdruk, ter ondersteuning van een gezonde darm en ter voorkoming van zware besmettingen.
-
Federgold-producten – deze lijn zit vol met natuurlijke extracten en vitamines die bijdragen aan een goede weerstand en vitaliteit, vooral handig in periodes van rui of verminderde conditie. Ik ben er erg fan van!
Door deze producten slim in te zetten, ondersteun je jouw kippen van binnenuit. Een kip met een goede weerstand herstelt sneller van de rui, blijft actiever en is minder vatbaar voor ziektes zoals wormen of luchtweginfecties.
Samenvatting
De herfst brengt regen, kou en modder, maar met een beetje voorbereiding hoeft dat geen probleem te zijn. Zorg voor een droge bodem met zand en beukensnippers, schep kuilen evt vol met zand zodat er geen plassen ontstaan, geef je kippen een stofbad onder een afdak en gebruik hennepvezel in het kippenhok. Let op de gezondheid van de poten, ondersteun de weerstand met vitamines en kruiden en houd voer en water schoon en droog. Door regelmatig te controleren en af en toe wat extra’s te geven, voorkom je dat een gezonde kip verandert in een zieke kip.
Met bladeren, pompoenen, maak je de herfst niet alleen draaglijk, maar ook leuk. Hier mogen ze in de herfst ook weer lekker in de bloemenbedden, en stukjes van mijn mini moestuin om daar lekker bezig te zijn. Zo wordt dit seizoen net zo plezierig voor je kippen als voor jezelf. Ik vind het altijd genieten om ze zo bezig te zien.
Liefs van Lin