Kip met draainek

Draainek bij kippen herkennen, behandelen en voorkomen

Zo herken je draainek bij een zieke kip: symptomen, oorzaken en tips voor hobbykippenhouders

Merk je dat je kip haar kop raar houdt, scheef loopt of haar nek vreemd draait? Grote kans dat je te maken hebt met draainek. Draainek bij kippen is een zichtbaar symptoom waarbij de kip haar kop of nek in een onnatuurlijke houding houdt. Het ziet er vaak ernstig uit en komt vooral voor bij zieke kippen, kuikens of kwetsbare rassen zoals zijdehoenders. In dit artikel lees je alles wat je als hobbyhouder moet weten: van mogelijke oorzaken tot behandeling en preventie.

Wat is draainek precies?

Draainek is geen ziekte op zich, maar een verschijnsel dat voorkomt bij zieke kippen. De kip kan haar nek niet normaal bewegen, wat leidt tot een gedraaide of scheve kopstand. In lichte gevallen hangt de kop iets naar één kant, in ernstige gevallen ligt de kop achterover of zelfs ondersteboven. De kip raakt haar evenwicht kwijt, kan niet meer normaal lopen of eten, en lijkt gedesoriënteerd. Vooral jonge kuikens met draainek zijn kwetsbaar en kunnen snel overlijden zonder hulp.

In Nederland wordt dit verschijnsel ook wel "sterrenkijker" genoemd, omdat de kop vaak omhoog gericht is.

Oorzaken van draainek bij kippen

Draainek door voedingstekort komt vaak voor bij hobbykippen. De belangrijkste oorzaken zijn:

  • Tekort aan vitamine E: essentieel voor zenuwen en spieren.

  • Seleniumtekort: werkt samen met vitamine E.

  • Vitamine B1-tekort (thiamine): nodig voor het zenuwstelsel.

Deze tekorten ontstaan vaak door eenzijdig voer, verouderd kippenvoer of slechte opname door darmproblemen. Denk hierbij ook aan worminfecties of coccidiose: deze kunnen ervoor zorgen dat voeding niet goed wordt opgenomen, waardoor tekorten ontstaan.

Andere mogelijke oorzaken van verschijnselen die op draainek lijken zijn:

  1. Marek’s ziekte – tast het zenuwstelsel aan, geeft soms nekproblemen.

  2. Newcastle disease – ernstige virusziekte met draainek als symptoom.

  3. Aviaire encefalomyelitis – vooral bij kuikens; trillingen en nekklachten. (Trilziekte)

  4. Bacteriële oorontsteking – verstoort evenwicht, scheve kop.

  5. Hoofdtrauma – na botsing of pik op kop, vooral zijdehoenders zijn hier gevoelig voor.

  6. Vergiftiging (zoals botulisme) – slappe nek, verlamming.

Let op: deze oorzaken zijn minder vaak aan de orde, maar geven wel soortgelijke klachten. In dit artikel richten we ons op draainek door voedingstekort.

Draainek bij kippen en kuikens

Bij kippen en kuikens komt draainek helaas best vaak voor. Oorzaken zijn meestal voedingstekorten of virussen. Een tekort aan vitamine E of selenium, bijvoorbeeld omdat de hennen de langdurig broeden niet goed gevoerd werden of verminderd aten, leidt snel tot neurologische problemen. Maar ook een flinke en langdurige besmetting door wormen en/of coccidiose. Deze zorgen voor verminderde voedsel/vitamine opname's, waardoor er tekorten ontstaan. Kippen met draainek verliezen hun coördinatie, liggen ondersteboven of kunnen niet meer recht staan. Zonder hulp sterven ze vaak snel.

Een andere oorzaak is aviaire encefalomyelitis: een virus dat via het ei wordt overgedragen en vooral kuikens treft. De kuikens hebben trillende pootjes, verliezen balans en draaien de nek in vreemde hoeken. (trilziekte)

Hoe weet je of je kip ziek is door draainek?

Kijk naar deze signalen bij een zieke kip:

  • De kop hangt scheef of draait onnatuurlijk

  • De kip loopt achteruit of in cirkels

  • Ze valt vaak om of ligt met kop onder haar lijf

  • Moeite met eten en drinken

  • Verminderde alertheid of suf gedrag

Let op: draainek is een symptoom, geen diagnose. De echte oorzaak moet altijd achterhaald worden. Een kip met draainek is dus altijd een zieke kip. Ik raad altijd mestonderzoek aan, ik heb vaker zelf meegemaakt en bij klanten dat er wormen en/of coccidiose speel. Kijk bij ons in de webshop naar mestonderzoek per post!

Is draainek besmettelijk?

Draainek zelf is niet besmettelijk, maar sommige oorzaken zijn dat wel. Is een virus de oorzaak (zoals Marek of Newcastle), dan kunnen andere kippen ook besmet raken. Daarom is het belangrijk om een zieke kip met draainek tijdelijk te isoleren en goed te observeren.

Behandeling van draainek bij kippen door voedingstekort

De behandeling is vaak goed zelf te doen als het om een tekort aan voedingsstoffen gaat.

1. Zet de kip in het donker en geef rust

Zet de kip in een aparte, rustige ruimte met zachte bodembedekking. Zorg voor weinig prikkels en demp het licht, zodat de kip kan bijkomen.
Zet je kip in een rustige niet te lichte omgeving, zodat er zo min mogelijk stress veroorzaakt word. Kippen snappen vaak niet wat er gebeurd en worden angstig. Ook kan het gepaard gaan met pijn. Door zo min mogelijk prikkels in de omgeving te geven heeft de kip zo min mogelijk stress.

2. Geef een supplement

Gebruik een multivitaminesupplement speciaal voor kippen, zoals te koop in de webshop. Geef hierbij Selenium met zink en Vitamine E. Je kan hiervoor gewoon naar de drogist, (Kruidvat/Etos) om deze aan te schaffen voor volwassenen. De eigen merken zijn hierin wat goedkoper en net zo goed.

Toediening:

  • Tablet pletten tot fijn poeder, bij capsules haal je met een spuitje die inhoud eruit

  • Meng dit met geweekte legkorrel óf

  • Los op in een klein beetje water en geef voorzichtig met een spuitje

  • Ik heb zelf mijn eigen kippen ook wel eens de vitamine tabletten in 4stukjes gebroken en deze voorzichtig ingegeven.

  • 1 tablet per kip per dag is voldoende

3. Herhaal dagelijks en observeer Geef de suplementen 1x per dag. Geef ook na herstel nog een aantal dagen door. Evenals de multivitamines voor kippen.

4. Help bij eten en drinken Kippen met draainek hebben vaak hulp nodig. Geef zacht kippenvoer of een papje van geweekte korrel. Houd de kip rechtop bij het voeren en laat haar rustig eten. Let op dat ze niet verslikt raakt. Vaak kunnen ze hun nek niet recht krijgen, dus help ze voorzichtig

5. Wees geduldig en blijf volhouden Soms zie je binnen 2 tot 3 dagen verbetering, maar het kan ook 1 tot 2 weken duren voor een kip herstelt. Geef niet te snel op, veel kippen knappen goed op van supplementen als je op tijd bent. Ik heb zelf al een aantal keren mijn dieren hiermee er weer bovenop gekregen.

6. Bij twijfel: dierenarts Helpt de behandeling niet, of heb je meerdere zieke kippen? Raadpleeg dan je dierenarts om andere oorzaken uit te sluiten.

Wat kun je zelf doen om draainek te voorkomen?

  • Goede voeding geven: gebruik altijd vers kippenvoer van goede kwaliteit.

  • Voer goed bewaren: koel en droog, nooit te oud.

  • Vitamine-aanvulling: vooral bij kuikens of ouderdieren extra geven voor en na het broedseizoen.

  • Worm- en coccidiosecontrole: laat regelmatig mestonderzoek doen om tekorten door slechte opname te voorkomen.

  • Veilige hokinrichting: voorkom letsel door scherpe randen of drukte in het hok.

Wanneer kun je beter hulp inschakelen?

Schakel een dierenarts in als:

  • De kip snel verslechtert of niet meer eet/drinkt

  • Je meerdere zieke kippen hebt met draainek

  • Er verdenking is op een ernstige ziekte zoals Marek of Newcastle

  • Je twijfelt over de oorzaak

Draainek is niet altijd het einde

Draainek ziet er ernstig uit, maar met snelle hulp en goede zorg kunnen veel kippen herstellen. Vooral als de oorzaak voeding is, knappen ze vaak al na een paar dagen op. Wees er op tijd bij en geef zieke kippen een kans. Goede voeding, rust en supplementen doen vaak wonderen

Heb je vragen, dan mail of app gerust.

Liefs, van Lin


Gerelateerde producten en pagina’s