Probleemgedrag bij kippen

Probleemgedrag bij kippen: herkennen én oplossen – tip van Lin

Als kippenverzorger kom je het vroeg of laat tegen: gedrag dat niet helemaal klopt. Een kip die ineens afstandelijk is, eentje die wordt gepest, of een hele groep die onrustig lijkt. In deze blog neem ik je mee in de wereld van probleemgedrag bij kippen. Niet om je ongerust te maken, maar juist om te laten zien hoe je op tijd kunt ingrijpen (en vooral hoe je het kunt voorkomen). Want als je weet waar je op moet letten, kun je veel leed bij je dieren voorkomen en jezelf een hoop zorgen besparen.

1. Stressgedrag, de stille killer

Stress bij kippen zie je niet altijd meteen. Het kan sluipend zijn en zich op allerlei manieren uiten:

  • Overmatig veren pikken (bij zichzelf of anderen)

  • Geen eieren meer leggen

  • Veel schrikken, vluchtgedrag

  • Stereotype gedrag (steeds hetzelfde rondje lopen, tegen de muur pikken)

Oorzaken kunnen zijn:

  • Te weinig ruimte

  • Verandering in de groep (nieuwe kip erbij)

  • Geen schuilplekken of rustplekken

  • Plotselinge veranderingen in voer, omgeving of routine

Oplossing:
Creëer rust en structuur. Kippen houden van regelmaat. Zorg voor voldoende ruimte (minimaal 1 m² per kip buiten), zet beschutte hoekjes neer en bied afleiding aan zoals ophanggroenten, zandbaden of takken om op te zitten. Zet een stresskip eventueel apart met een maatje om te herstellen. Kijk bij onze gezondheidsproducten ter ondersteuning van stress bij kippen.

2. Verenpikken, van irritant tot gevaarlijk

Verenpikken is misschien wel het meest voorkomende probleemgedrag. Soms lijkt het onschuldig, maar het kan uitgroeien tot bloedige situaties.

Oorzaken:

  • Tekort aan eiwitten of mineralen

  • Verveling

  • Te felle verlichting in het hok

  • Stress of een verstoorde rangorde

Oplossing:
Check eerst het voer. Bevat het voldoende eiwit en calcium? Geef bij als dat nodig is. Hang extra afleiding op, verlaag de lichtsterkte (bij voorkeur rood licht), en kijk of er ruimtegebrek is. Bij ernstige gevallen kun je de ‘pikker’ tijdelijk apart zetten of behandelen met een anti-pikmiddel (zoals hertshoornspray, ongevaarlijk maar onaangenaam voor de dader).

3. Agressie en pestgedrag

Sommige kippen zijn echte pestkoppen. Of lijken dat. Ze jagen anderen op, houden ze weg bij voer of pikken gericht op kammen.

Oorzaken:

  • Verstoring van de pikorde (nieuwe kip, zieke kip)

  • Te kleine ruimte of te weinig voervoorzieningen

  • Gebrek aan afleiding of prikkels

Oplossing:
Zorg voor meerdere voer- en drinkplekken, zodat ook de zwakkeren kunnen eten. Introduceer nieuwe kippen langzaam (eerst achter een hek, pas later samen). En let goed op de groepsdynamiek. Soms helpt het om een pestkop even apart te zetten, zodat de rust kan terugkeren.

4. Broeds gedrag dat doorslaat

Een broedse kip kan zo opgaan in haar taak dat ze fel wordt naar andere kippen of naar jou. Of juist volledig futloos raakt.

Oplossing:
Wil je geen kuikens? Haal haar dagelijks even van het nest, zorg dat ze actief blijft en niet oververhit raakt. Je kunt ook het nest verwijderen of haar een paar dagen op een koele, lichte plek zetten zonder eieren. Let goed op: te lang broeds zijn kan leiden tot gezondheidsproblemen zoals gewichtsverlies. Beter om op tijd in te grijpen.

5. Apathie, terugtrekken of afzondering

Kippen zijn groepsdieren. Als er één zich afzondert, klopt er iets niet.

Mogelijke oorzaken:

Oplossing:
Observeer goed. Is ze magerder? Hoe is haar kamkleur? Hoe ziet haar mest eruit? Soms helpt het om zo’n kip tijdelijk apart te zetten voor herstel. Twijfel je? Overleg met een kippenkundige, dierenarts of stuur ons een berichtje. Liever te vroeg dan te laat.

6. Kakelende paniek, kippen die niet tot rust komen

Soms is er gewoon onrust in de tent. De hele groep kakelt en vliegt bij het minste geluid op.

Oorzaken:

  • Dreiging van een roofvogel

  • Onrustige omgeving (bijvoorbeeld honden, spelende kinderen of bouwwerkzaamheden)

  • Onwennigheid bij nieuwe kippen

  • Verwend gedrag (ze willen iets afdwingen)

Oplossing:
Creëer beschutte plekken waar ze zich veilig voelen. Een overkapping of haagje doet wonderen. Laat ze wennen aan nieuwe dingen door die rustig te introduceren. Wees zelf rustig in je bewegingen. En geef niet toe aan zeurgedrag. Kippen zijn slim: als ze doorhebben dat lawaai zorgt voor aandacht of graan, dan houden ze dat gedrag vol. Blijf dus standvastig.

7. Alles opeten wat los en vast zit (zelfs elkaar)

Sommige kippen eten veren, mest of alles wat ze tegenkomen.

Oorzaken:

  • Tekorten (zoals calcium, grit of vitamines)

  • Verveling

  • Slechte darmflora

Oplossing:
Zorg altijd voor grit en schelpengrit naast het gewone voer. Geef dagelijks een handje groenvoer zoals andijvie, courgette of een stronkje broccoli. Kijk eventueel naar een supplement dat de darmgezondheid ondersteunt ter voorkoming van ziektes. Te vinden bij onze gezondheidsproducten.

Tot slot: vertrouw op je gevoel

Wat ik altijd zeg: jij kent je kippen het best. Als je denkt “er klopt iets niet”, dan is dat gevoel meestal terecht. Kijk, voel, observeer. Afwijkend gedrag is bijna altijd een signaal.

Probleemgedrag oplossen begint bij begrijpen waarom het er is. Soms is het simpel, soms wat complexer. Maar met aandacht, liefde en een beetje creativiteit kom je al een heel eind. En eerlijk is eerlijk: hoe meer je leert over hun gedrag, hoe leuker het wordt om kippen te houden.

Liefs van Lin

«   »