Gefermenteerd voer voor je kippen maken

1
WhatsApp
gefermenteerd kippenvoer

Gefermenteerd kippenvoer: wat het is, waarom het werkt en hoe je het veilig maakt

 

Gefermenteerd kippenvoer is gewoon kippenvoer dat 2 tot 4 dagen in water staat, waardoor natuurlijke melkzuurbacteriën het voorverteren. Hierdoor worden voedingsstoffen beter opgenomen, blijft de darmflora rustiger en eten kippen efficiënter met minder verspilling. Het werkt vooral goed bij kieskeurige eters, wisselende mest of in periodes van stress. Roer dagelijks en gebruik het voer zodra het zacht is en fris-zurig ruikt.

Op deze pagina leg ik duidelijk uit wat fermenteren doet, wanneer het een goed idee is, wanneer juist niet, en hoe je dit veilig maakt zonder risico’s. Daarna vind je een praktisch stappenplan waarmee je binnen vier dagen je eigen gefermenteerde voer hebt.

Kippenvoer fermenteren in het kort

  • Vul een pot met legkorrel, graanmix 

  • Voeg water toe tot het voer ruim onderstaat

  • Laat 2 tot 4 dagen staan op kamertemperatuur

  • Roer dagelijks

  • Gebruik het zodra het bubbelt en fris-zurige geur ontwikkelt

  • Voer dezelfde dag op

  • Duidelijk stappenplan staat onderaan de pagina

Wat is gefermenteerd kippenvoer precies?

Gefermenteerd kippenvoer ontstaat wanneer je kippenvoer mengt met water en laat fermenteren door melkzuurbacteriën. Dit proces lijkt op het maken van zuurkool of yoghurt. De bacteriën breken de harde celwanden van graan af, waardoor het voer zachter, lichter verteerbaar en makkelijker opneembaar wordt.

Resultaat:

  • zachter, beter opneembaar voer

  • minder verspilling

  • een rustigere darmflora

  • stabielere mest

Waarom werkt gefermenteerd kippenvoer zo goed?

Tijdens de fermentatie gebeurt er meer dan alleen het zacht worden van het voer. De natuurlijke melkzuurbacteriën zorgen voor verschillende voordelen die direct merkbaar zijn bij kippen.

1. Ondersteuning van de darmflora
De melkzuurbacteriën sluiten mooi aan bij de bacteriën die kippen van nature al in hun darmen hebben. Daardoor blijft de darmflora stabieler, vooral bij wisselende mest of lichte stress.

2. Beter beschikbare voedingsstoffen
Bij fermentatie breekt een deel van het fytinezuur in graan af, waardoor mineralen zoals calcium en fosfor makkelijker opgenomen kunnen worden.

3. Rustiger eetgedrag
Het voer is vochtiger en samenhangend. Daardoor schrokken kippen minder, eten rustiger en benutten ze iedere hap beter.

4. Minder verspilling
Gefermenteerd voer waait niet weg, wordt niet uit de bak geschraapt en blijft beter liggen. Kippen eten het bijna volledig op.

5. Extra stabiliteit in gevoelige periodes
Tijdens rui, kou, nieuwe groepssituaties of voerveranderingen kan gefermenteerd voer helpen om de darmen rustiger te houden, zonder dat je iets medisch doet.

Kortom: fermenteren maakt voer toegankelijker, ondersteunt de darmrust en zorgt voor efficiënter eten.

Waarom kiezen kippenhouders voor fermenteren?

Kippenhouders kiezen vaak voor fermenteren omdat kippen:

  • meer uit hetzelfde voer halen

  • minder morsen of verspillen

  • rustiger eten

  • een stabielere ontlasting krijgen

  • het vooral in koude of stressvolle periodes goed doen op zacht, voorverteerd voer

Fermenteren past zowel bij kleine toompjes als grotere koppels van kippen

Wanneer is fermenteren juist géén goed idee?

Fermenteren is eenvoudig, maar er zijn momenten waarop je beter wacht.

Niet fermenteren wanneer:

  • het erg warm is (boven 28°C)

  • het voer muf ruikt of schimmel vormt

  • je alleen losse zaden of gemalen meel gebruikt (klontert te snel)

  • je geen tijd hebt om dagelijks te roeren

  • kippen ziek, zwak of in behandeling zijn (tenzij dierenarts anders adviseert)

  • je geen stabiele plek hebt op kamertemperatuur

Veelgestelde vragen

Is gefermenteerd voer goed voor kippen?

Het maakt voer makkelijker verteerbaar en ondersteunt een rustige darmwerking, waardoor kippen het efficiënter benutten.

Kunnen kippen elke dag gefermenteerd voer eten?

Dat kan, maar zorg wel dat kippen ook toegang hebben tot droog voer zodat ze zelf kunnen kiezen.

Welk kippenvoer werkt het beste om te fermenteren?

Legkorrel, brokjes en graanmengsels. Hele maïs of meelsoorten werken minder goed.

Hoe lang moet kippenvoer fermenteren?

2 tot 4 dagen, afhankelijk van temperatuur. Hoe warmer de ruimte, hoe sneller het gaat.

Hoe ruikt geslaagd gefermenteerd voer?

Fris-zurig, vergelijkbaar met yoghurt. Niet ranzig, muf of schimmelachtig.

Kan gefermenteerd voer schimmelen?

Ja, vooral in warme perioden of wanneer het te droog staat. Bij schimmel altijd direct weggooien.

Wanneer past fermenteren goed in je dagelijkse routine?

Fermenteren is vooral handig wanneer je:

  • meerdere dagen voer tegelijk wilt voorbereiden

  • veel verspilling hebt met droog voer

  • kippen hebt met wisselende mest

  • de darmen wat extra rust wilt geven in koude periodes

  • zuinig en efficiënt wilt voeren

Het past minder goed als je weinig tijd hebt of als het erg warm is buiten.

Stappenplan: Zelf gefermenteerd kippenvoer maken in 4 dagen

Het maken van uw eigen gefermenteerde voer is verrassend eenvoudig. Volg deze stappen voor een perfect resultaat.

Dag 1 – De voorbereiding en de starter

Benodigdheden: Gebruik altijd een schone glazen pot of aardewerken pot.

Vullen: Vul de pot voor ongeveer een derde met kippenvoer (legkorrel, gebroken graan, of scharrelgraan zijn ideaal).

Toevoegen: Giet er schoon, lauw water bij tot net boven de korrels en roer even door. 

Plaatsing: Zet de pot losjes afgedekt op een plek op kamertemperatuur (20–24 °C). De korrels zuigen zich vol en beginnen zacht te worden.

Vul zonodig bij: Het voer gaat zwellen door het water, vul steeds iets bij tot een cm boven de korrel tot het einde van de dag zodat er genoeg water in zit.

Dag 2 – Controleer de voortgang en het waterniveau

Voortgang: De korrels zijn nu gezwollen.

Cruciale Controle: Let op het waterniveau. Aan het einde van Dag 2 mag er geen laag water meer bovenop staan, anders komt het fermentatieproces niet goed op gang! Schep overtollig water eraf met een schone lepel totdat de korrels net vochtig zijn.

Actie: Hou het mengsel vochtig door indien nodig  nog een klein beetje water toe te voegen, maar voorkom een grote waterplas.

Dag 3 – Het leeft!

Tekenen: Er zullen belletjes verschijnen in de pot, dat is hét teken dat de fermentatie goed op gang is.

Controle: Het mengsel ruikt nu licht zuur (zoals zuurdesem). Ruikt het muf of zie je schimmel? Gooi het weg en start opnieuw.

Dag 4 – Voeren en bewaren

Klaar: De gefermenteerde korrels zijn nu luchtig, ruiken friszuur en zijn klaar voor gebruik.

Voeren: Schep een deel eruit met een schone lepel en geef het direct aan de kippen.

Bewaren: Bewaar de rest maximaal twee dagen in de koelkast.

Start opnieuw: Door een flinke eetlepel uit de pot te nemen, kan je makkelijk en sneller weer een nieuwe pot maken, hier zitten al de goede bacteriën in, en dus zal het fermentatie proces sneller gaan.

Belangrijke bronnen:

  • Xu et al. (2023) “The Effects of Fermented Feed on the Growth Performance, Antioxidant Activity, Immune Function, Intestinal Digestive Enzyme Activity, Morphology, and Microflora of Yellow-Feather Chickens.” Deze studie vond dat gefermenteerd voer de darmenzymactiviteit, immuun­functie en darmmicroflora verbeterden

  • “Fermented feed for laying hens: effects on egg production and intestinal health.” Deze studie concludeerde dat gefermenteerd natvoer de darmgezondheid bij leghennen kan verbeteren.

  • “Fermented feed in broiler diets reduces the antinutritional factors” (MDPI) — onderzoek dat laat zien dat fermentatie antinutriënten reduceert en de beschikbaarheid van voedingsstoffen in voer vergroot.

  • Extension-artikel van North Carolina Cooperative Extension: “Fermenting Poultry Feed: Simple Steps to Healthier Birds and Higher Yields”. Dit artikel noemt zowel voordelen als risico’s (bijv. schimmel­vorming bij slechte fermentatie).

  • Engberg, R.M., H. Steenfeldt, M.S. Hedemann & B.B. Jensen (2009). “Fermented feed for laying hens: effects on productivity and gut health.” British Poultry Science 50(5): 582–590.

  • Missotten, J.A.M., J. Michiels, N. Dierick & S. De Smet (2013). “Fermented liquid feed for pigs and poultry.” Journal of Animal Science and Biotechnology 4: 17. (Gaat over varkens én pluimvee, maar de fermentatieprincipes zijn hetzelfde.)

  • Li, Y. et al. (2023). “Effects of Lactiplantibacillus plantarum–fermented feed on laying performance, egg quality and gut microbiota of laying hens.” Fermentation 9(3): artikelnummer.

  • Wanzenböck, E. et al. (2020). “Effects of fermented wheat bran in laying hen diets on nutrient digestibility and cecal microbiota.” Animal 14(9): 1–10. Universität für Bodenkultur, Oostenrijk.

  • Zhu, Y. et al. (2023). “Solid-state fermentation of rapeseed meal with Bacillus and Saccharomyces improves nutritional quality and reduces antinutritional factors.” Animals 13(2): artikelnummer.

  • NC State Extension (North Carolina State University). “Fermenting Poultry Feed: A Guide to Healthier Birds and Better Feed Efficiency.” Extension factsheet, VS.

  • University of Arkansas Division of Agriculture. Factsheets over “Lactic acid bacteria and pathogen control in poultry.”

  • Canadian Journal of Animal Science / Agriculture and Agri-Food Canada: artikelen over gebruik van gefermenteerde bijproducten in pluimveevoeding (voor microbiële stabiliteit en betere fosforbenutting).

«