Kippen in de rui? Help mijn kip verliest zijn veren

kip in de rui

Kippen in de rui: alles over verenverlies, weerstand en verzorging

De rui is een natuurlijk proces waarbij kippen hun oude veren verliezen en nieuwe veren aanmaken. Dit gebeurt meestal in het najaar, maar kippen houden zich niet altijd aan het boekje. Sommige kippen ruien op een eerder of later moment, afhankelijk van hun gezondheid, leefomgeving of stressniveau. In dit artikel lees je alles over de rui bij kippen, wat je kunt verwachten en hoe je je kippen het beste ondersteunt in deze kwetsbare periode.

Waarom verliezen kippen hun veren?

Veren slijten na verloop van tijd. Door zonlicht, stof, regen en het schuren langs struiken worden veren broos en verliezen ze hun isolerende werking. De rui is dus een noodzakelijke vernieuwing van het verenkleed. Tijdens de rui maakt het lichaam van de kip nieuwe veren aan vanuit de veerfollikels in de huid.

Wanneer ruien kippen?

De meeste kippen ruien in het najaar, zodra de dagen korter worden. Door de afname van daglicht wordt in het lichaam een signaal gegeven om te beginnen met de rui. Maar sommige kippen ruien ook op andere momenten:

  • Bij stress, bijvoorbeeld na een verhuizing of ziekte

  • Na broedsheid

  • Na een periode van intensieve eierproductie

  • Bij veranderingen in voer of omgeving

Elke kip heeft haar eigen ritme. Sommige kippen ruien jaarlijks op hetzelfde moment, terwijl anderen hun veren in een ander seizoen verliezen.

Wat is de jeugdrui?

De jeugdrui is de eerste rui van een jonge kip. Deze vindt meestal plaats tussen de 6 en 12 weken leeftijd. De donsveren worden vervangen door het eerste volwassen verenkleed. Er volgt vaak nog een tweede jeugdrui rond 16 tot 18 weken, waarna de kip haar definitieve uiterlijk krijgt. In deze periode kunnen ook de eerste tekenen van geslacht zichtbaar worden, zoals hanenkammen of staartveren bij haantjes.

Waarom verliezen sommige kippen alle veren tegelijk?

De intensiteit van de rui verschilt sterk per kip. Sommige kippen verliezen ineens een groot deel van hun veren, waardoor ze er plots kaal of gehavend uitzien. Dit wordt een harde rui genoemd. Andere kippen verliezen hun veren in een geleidelijk tempo, ook wel een zachte rui.

Een harde rui is een abrupte en vaak indrukwekkende vorm van verenverlies. De kip ziet er in korte tijd uit alsof ze geplukt is, met kale plekken op de rug, nek en borst. Dit kan een schrikbeeld zijn voor beginnende kippenhouders, maar het is niet per se zorgwekkend als de kip verder gezond is. In deze fase is de energiebehoefte van de kip nog hoger dan bij een zachte rui.

De oorzaak van een harde rui ligt vaak in genetische aanleg, maar kan ook versterkt worden door stress, hormonale schommelingen of het stoppen van de leg. Legrassen zoals leghorns of hybride kippen hebben vaker een harde rui dan bijvoorbeeld rustiger rassen zoals Brahma's.

Kan een harde rui ontstaan door een slechte conditie?

Ja, kippen in slechte conditie kunnen een abruptere en zwaardere rui doormaken. Wanneer een kip te weinig bouwstoffen binnenkrijgt, ziek is geweest of langdurige stress ervaart, is het lichaam minder goed in staat om de rui geleidelijk te laten verlopen. Hierdoor kan het lichaam plotseling besluiten om in één keer veel veren af te stoten. Dit is zwaar voor de kip en vergroot de kans op uitputting, kale plekken, trage hergroei van veren en vatbaarheid voor ziekten.

Extra ondersteuning via voeding, rust en bescherming tegen kou is bij deze kippen essentieel om de rui goed door te komen.

Kunnen kippen van kleur veranderen door de rui?

Soms lijkt het alsof een kip na de rui een andere kleur heeft gekregen. Dit komt doordat de nieuwe veren een iets andere tint kunnen hebben dan de oude. Dit zie je vooral bij kippen met een mengkleurig verenkleed. De kleurverandering is meestal subtiel en komt door genetische factoren en de pigmentverdeling in de nieuwe veren. Ook kan zonlicht de oude veren verbleken, waardoor de nieuwe veren donkerder lijken.

Wat merk je aan een kip in de rui?

Kippen in de rui hebben vaak een ander gedrag dan normaal. Ze zijn stiller, eten minder en blijven meer op de stok. Dat komt omdat het vernieuwen van veren veel energie kost. Het lichaam moet eiwitten, vitamines en mineralen gebruiken om nieuwe veren te bouwen. De eierproductie stopt vaak volledig tijdens de rui.

Kenmerken van een kip in de rui:

  • Veren op de grond in het hok of de ren

  • Kale plekken op nek, borst of onder de vleugels

  • Minder activiteit en scharrelgedrag

  • Verminderde eetlust

  • Geen of minder eieren

Lagere weerstand tijdens de rui

Tijdens de rui is de weerstand van de kip verlaagd. Dat komt doordat het lichaam al zijn energie gebruikt voor de vernieuwing van het verenkleed. Het immuunsysteem is dan tijdelijk minder actief. Hierdoor zijn kippen gevoeliger voor infecties, parasieten en stress. Vooral bij koud, nat of tochtig weer is het belangrijk om je kippen extra goed in de gaten te houden.

Let extra op signalen van ziekte zoals suf gedrag, dunne mest, bleke kam of afwijkende ademhaling. Zie je dit, dan is het belangrijk om snel in te grijpen. Je kunt ook preventief ondersteunen met middelen die het immuunsysteem een boost geven.

Hoe ondersteun je kippen tijdens de rui?

Tijdens de rui hebben kippen een verhoogde behoefte aan voedingsstoffen. Vooral eiwitten, vitamines en mineralen zijn cruciaal voor de aanmaak van gezonde veren. Je kunt je kippen helpen door:

Zorg ook voor een schone, droge en tochtvrije omgeving. Hokken moeten goed geventileerd zijn maar niet koud en tochtig. Geef kippen tijdens de rui voldoende rust. Vermijd het mengen van nieuwe dieren of verplaatsen van het hok of andere zaken waar ze gestrest van kunnen raken

Wat kun je beter vermijden tijdens de rui?

In deze periode kun je bepaalde handelingen beter uitstellen:

  • Verplaatsen van de kippen naar een nieuwe ren

  • Toevoegen van nieuwe dieren aan de toom

  • Grote schoonmaak met desinfectiemiddelen

  • Bezoek aan tentoonstellingen

Deze zaken kunnen stress veroorzaken en dat wil je in de rui juist voorkomen. Ook kun je beter niet ontwormen of behandelen met zware middelen tenzij noodzakelijk en je ze daarna ondersteunt.

Hoelang duurt de rui bij kippen?

De rui kan enkele weken tot wel drie maanden duren, afhankelijk van de kip. Meestal zie je na zes tot acht weken alweer een fris verenkleed. Bij oudere kippen of kippen met gezondheidsproblemen duurt het soms langer.

Tot slot

De rui is een intensieve periode voor je kippen. Maar met goede zorg, aangepast voer en een rustige omgeving komen de meeste kippen er moeiteloos doorheen. Door goed te observeren en te ondersteunen wanneer nodig, help je je toom gezond en veerkrachtig de herfst en winter in.

Wil je producten gebruiken die speciaal zijn afgestemd op deze periode? Kijk dan in de webshop bij onze gezondheidsproducten voor kippen of kippenbenodigdheden.

Heb je vragen over de verzorging tijdens de rui? Stuur gerust een berichtje.

Liefs, van Lin

 

Gebruikte bronnen
PoultryDVM
Merck Veterinary Manual
University of Missouri Extension
Ministry for Primary Industries (NZ)

 

«