Kropverzuring bij kippen: begrijp de oorzaken, signalen en aanpak

Kropverzuring bij kippen: oorzaken, symptomen, behandeling en preventie

Verzuurde krop is een aandoening die veel hobbykippenhouders kennen, maar waar toch veel vragen over bestaan. Het kan langzaam ontstaan, is in het begin vaak moeilijk te herkennen en kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid van je kip. Gelukkig kun je met de juiste kennis veel doen om het te voorkomen, tijdig te signaleren en effectief te behandelen.

In dit artikel lees je wat een verzuurde krop is, hoe het ontstaat, welke oorzaken er zijn (inclusief minder bekende zoals haarwormen), welke symptomen je moet herkennen en hoe je stap voor stap aan herstel werkt. Ook krijg je praktische tips om verzuurde krop te voorkomen.

---

Wat is een kropverzuring bij kippen?

De krop is een soort voorraadkamer aan het begin van het spijsverteringskanaal van de kip. Hier wordt het voedsel tijdelijk bewaard en voorgeweekt voordat het naar de maag gaat. Normaal gesproken is de krop ’s ochtends leeg, nadat de kip een nacht niet heeft gegeten.

Bij een verzuurde krop blijft voedsel echter te lang in de krop staan. Hierdoor ontstaat een vochtige, stilstaande omgeving waar gisten en schimmels, vooral Candida albicans, zich snel kunnen vermenigvuldigen. De inhoud gaat gisten en ruikt zuur. Dit proces wordt ook wel kropverzuring genoemd.

Het gevolg: het voedsel wordt slecht verteerd, de opname van voedingsstoffen vermindert en de kip verzwakt.

---

Oorzaken van verzuurde krop bij kippen

Een verzuurde krop ontstaat zelden zonder aanleiding. Meestal is er sprake van meerdere factoren die samen het probleem veroorzaken.

1. Slechte voer- en waterhygiëne

• Beschimmeld of verouderd voer

• Voer dat vochtig is geworden door regen of condens

• Drinkwater met algen of biofilm

• Vuile voer- en drinkbakken die niet dagelijks worden schoongemaakt

2. Verstoorde darmflora

• Gebruik van antibiotica zonder daarna de darmflora te herstellen

• Een dieet dat te veel gisten en schimmels voedt (suikerrijke snacks, plakkerige papjes)

• Tekort aan vezels en goede bacteriën

3. Parasieten: haarwormen

Haarwormen (Capillaria spp.) zijn dunne wormpjes die in de slokdarm en krop kunnen leven. Ze veroorzaken irritatie en verdikking van de kropwand, waardoor voedsel minder goed doorstroomt. Dit verhoogt de kans op gisting. Zonder behandeling blijven klachten terugkomen.

4. Verminderde weerstand

• Stress door roofvogels, nieuwe dieren in de ren, ongedierte of te weinig schuilplekken

• Andere ziekten die energie en afweer kosten

• Ondervoeding of tekorten aan essentiële voedingsstoffen

5. Omgevingsfactoren

• Weinig beweging of scharrelruimte, waardoor de spijsvertering trager werkt

• Te veel zacht, plakkerig voer dat langer in de krop blijft hangen

---

Symptomen van verzuurde krop bij kippen

Een verzuurde krop herken je aan:

• Zure, gistachtige geur uit de snavel

• Sponsachtige, vaak vloeibare inhoud van de krop, ook in de ochtend

• Verminderde eetlust of stoppen met eten

• Sloomheid, bol zitten en gewichtsverlies

• Waterige, brijige mest

• Soms witte aanslag in de bek of keel

Tip: Controleer elke ochtend de krop van je kippen. Een gezonde krop is dan zacht en vrijwel leeg.

---

Herstel van darmflora en weerstand

Na de acute fase is het belangrijk om de darmflora en weerstand te herstellen:

• Denk hierbij aan ondersteuning van darmen. Onderaan dit artikel staan evt artikelen ter ondersteuning.

• Vitaminen en mineralen om tekorten aan te vullen

• Volwaardig basisvoer, snacks beperken in de herstelperiode

---

Wat zou je kunnen doen bij een kropverzuring? Mijn advies  – stap voor stap

Bij een verzuurde krop is het belangrijk om eerst de gistgroei te stoppen en de krop te ontlasten, voordat je weer normaal gaat voeren. Hieronder lees je stap voor stap wat je kunt doen.

---

Stap 1 – Stop tijdelijk met voeren

• Geef tijdelijk geen voer totdat de krop duidelijk leger wordt.

• Ook geen geweekte legkorrel in de acute fase.

• Altijd schoon, vers drinkwater aanbieden.

• Eventueel een milde elektrolytoplossing geven om de vochtbalans te ondersteunen.

---

Stap 2 – Ondersteun de leegloop van de krop

• Masseer de krop voorzichtig een paar keer per dag om de inhoud in beweging te krijgen.

• Niet knijpen of forceren; het gaat om zachte, regelmatige druk.

---

Stap 3 – Antischimmelmiddelen en ondersteunende producten

• Regulier: dierenartsen schrijven vaak nystatine voor tegen Candida in de krop.

---

Stap 4 – Voeding langzaam herintroduceren

Wanneer een kip aan het herstellen is van kropverzuring, is het belangrijk om de voeding stapsgewijs op te bouwen. Zo voorkom je dat het probleem terugkeert en krijgt de spijsvertering de kans om rustig te herstellen.

---

Voedingsfasen tijdens herstel

Fase 1 – Beginfase (eerste dagen na het legen van de krop)

Alleen zachte, licht verteerbare voeding die weinig of geen zetmeel bevat:

• Hardgekookt eiwit: levert goed opneembaar eiwit zonder vet- of koolhydraatbelasting.

• Kort gekookte lijnzaadpap: werkt slijmvormend en verzacht de kropwand.

• Geweekte chiazaadjes (in water): ondersteunen de vochtbalans en beschermen het darmslijmvlies.

• Fijn gesneden, waterhoudende groente (zoals komkommer of courgette, met mate): licht verteerbaar en hydraterend.

• Kleine hoeveelheid ongezoete yoghurt of kefir: bevat natuurlijke melkzuurbacteriën.

In deze fase geen granen, rijst, havermout of legkorrel geven. Het zetmeel daarin kan gaan gisten zolang de passage nog traag is.

---

Fase 2 – Overgangsfase (krop loopt weer dagelijks leeg, kip is actiever)

Langzaam voeding met wat meer zetmeel introduceren, in kleine porties:

• Gekookte gierst of gekookte quinoa: voedzaam en lichter verteerbaar dan tarwe of maïs.

• Geweekte legkorrel: pap van gewone legkorrel met water, om rustig terug te keren naar het normale dieet.
  Meng dit in het begin met voeding uit fase 1.

---

Fase 3 – Terug naar normale voeding

Wanneer de krop minimaal een week lang dagelijks volledig leeg is en de kip normaal eet en actief is, kun je weer over op het standaard rantsoen.
Zorg altijd voor onbeperkt vers drinkwater en grit.

Voorkomen van verzuurde krop bij kippen

1. Goede voer- en waterhygiëne

• Voer droog, koel en donker bewaren

• Drinkbakken dagelijks schoonmaken

• Biofilm en algen verwijderen met een borstel.

2. Parasietenbeheer

• Regelmatig mestonderzoek om haarwormen en andere inwendige parasieten op te sporen

3. Verantwoorde voeding

• Complete legkorrel als basis

• Snacks met mate

• Geen lange slierten gras of vezelige groenteresten

4. Weerstand op peil houden

• Voldoende ruimte en schuilplekken

• Stress beperken

• Droge, schone bodembedekking

---

Veelgemaakte fouten bij een kropverzuring

• Te snel weer voeren terwijl de krop nog vol zit

• Meerdere behandelingen tegelijk inzetten

• Geen onderliggende oorzaak aanpakken (bijv. haarwormen)

• Plakkerig voer geven in de herstelfase

• Drink- en voerbakken niet dagelijks schoonmaken

---

Kort samengevat

• Een kropverzuring wordt veroorzaakt door gistgroei in de krop, meestal door slechte doorstroming van voer

• Hygiëne, voeding, parasieten en weerstand spelen een grote rol

• Antischimmelmiddelen inzetten via de dierenarts, dan langzaam opbouwen met licht verteerbaar voer

• Preventie draait om schoon werken, goede voeding en regelmatig mestonderzoek

---

Veelgestelde vragen over een kropverzuring

Preventie: wat kun je doen?

• Altijd vers water en schoon voer

• Voer koel en droog bewaren

• Geen nat, beschimmeld of bedorven voer geven

• Maagkiezel en grit altijd beschikbaar

• Stress beperken en kippen laten scharrelen

• Darmflora versterken na antibioticakuur met evt ondersteunende middelen.

• Dagelijkse controle van de krop

Niet alles mag worden vermeld waarvoor d producten kunnen worden gebruikt.
Heb je vragen over de verzorging of wil je weten welke ondersteuning past bij jouw kippen?
Neem gerust contact op of kijk bij de ondersteunende producten in mijn webshop,  ik help je graag verder.

Disclaimer

Dit artikel is bedoeld ter informatie en gebaseerd op persoonlijke ervaring en verzamelde kennis. Ik ben geen dierenarts. De genoemde middelen en handelingen, zoals het gebruik van kruiden, supplementen of producten als Epsomzout, zijn suggesties die ik zelf heb toegepast of uit betrouwbare bronnen heb gehaald. Ze zijn niet bedoeld als vervanging van professioneel veterinair advies.

Er wordt geen garantie gegeven op werking of resultaat. Het toepassen van genoemde middelen of adviezen is volledig op eigen risico. Als eigenaar blijf je altijd zelf verantwoordelijk voor de keuzes die je maakt. Raadpleeg bij twijfel of bij ernstige klachten altijd een dierenarts met ervaring in pluimvee. Aan dit artikel kunnen geen rechten worden ontleend.