Eieren zijn niet alleen een fijne aanvulling op het ontbijt, maar ook een mooie graadmeter voor de gezondheid van je kippen. Ik merk zelf dat ik altijd extra alert ben op het leggedrag van mijn kippen. Na een flinke periode vorig jaar met coccidiose en haarworm, ben ik nog zorgvuldiger geworden in hoe ik mijn kippen verzorg. Ik neem je graag mee in wat ik zelf belangrijk vind voor een goede eierproductie, welke signalen je in de gaten kunt houden en hoe je je kippen optimaal kunt ondersteunen.
Normaal leggedrag bij kippen
Elke kip is anders, maar er zijn wel een paar dingen die je kunt verwachten van een gezonde kip. Meestal legt een kip om de 24 tot 26 uur een ei. Bij oudere kippen of tijdens seizoenswisselingen kan dat wat minder zijn. Hobbykippen, zoals Serama's of andere kleine krielkippen, leggen vaak iets kleinere eieren, maar ze leggen niet minder dan hun grotere soortgenoten. Kleine kippenrassen zijn bij uitstek geschikt voor een stadstuin of kleinere achtertuin om toch te genieten van een eitje.
Let op deze tekenen van gezond leggedrag:
-
Regelmaat: dagelijks of bijna dagelijks een ei
-
Goede eierschalen: stevig, geen barsten of misvormingen
-
Gezond gedrag rond het nest: rustig leggen en daarna weer vrolijk rondscharrelen
Merk je dat een kip ineens stopt met leggen?
Dan is het tijd om eens goed te kijken naar haar gezondheid, voeding of leefomgeving.
De rol van licht en seizoenen:
Daglicht heeft een directe invloed op de leg. Kippen hebben ongeveer 14 uur licht per dag nodig voor een goede eierproductie. In de winter merk je vaak dat ze stoppen of minder leggen. Veel kippenhouders kiezen ervoor om bij te lichten met een lamp, maar ik laat mijn kippen liever een natuurlijke rustperiode nemen. Zeker bij kippen in de achtertuin of stadstuin geeft dit een fijn, natuurlijk ritme.
Een goed legnest en een rustige plek maken het verschil:
Een fijne plek om te leggen is zó belangrijk. Zelf heb ik gemerkt dat mijn kippen veel rustiger zijn als hun legnesten goed zijn ingericht. Geen stress = betere leg.
Een goed legnest is:
-
Comfortabel: schoon, droog en goed geventileerd
-
Rustig gelegen: ver van de voer- en drinkplek
-
Goed gevuld: met zachte bodembedekking zoals hennep, houtvezel of hooi
Een fijn legnest zorgt ervoor dat:
-
De kippen hun eieren op één plek leggen
-
De eieren schoon blijven
-
Er minder kans is op kapotte eieren of eierpikken
Eierdozen en opslag
Gebruik altijd schone eierdozen om je eieren te bewaren. Gekleurde eierdozen zijn niet alleen leuk en decoratief, maar helpen ook bij het sorteren van verschillende soorten eieren, bijvoorbeeld per legdatum of per kip. In de webshop van Kippen van Lin vind je kartonnen eierdozen in verschillende kleuren en formaten, perfect voor de hobbykiphouder.
Eieren rapen en bewaren
Raap de eieren het liefst dagelijks, vooral in de zomer. Zo voorkom je breuk, broedsheid en dat ze vies worden. Bewaar eieren op een koele, droge plek, bijvoorbeeld in een mandje of eierdoos. Je hoeft eieren niet te wassen; een schoon ei met intacte eischaal blijft lang goed. Zelf gebruik ik graag gekleurde eierdozen voor het sorteren, handig én vrolijk op het aanrecht! Wassen haal je juist het mooie beschermlaagje eraf, onverstandig dus.
Eieren bewaren bij warm weer
Bij temperaturen boven de 25 graden is het verstandig om eieren in de koelkast te bewaren. Eieren kunnen dan sneller bederven, zeker als ze al een barstje hebben of niet helemaal schoon zijn. Schrijf de datum van rapen op de doos of gebruik verschillende vakjes voor elke dag.
Problemen met leggen & dit kun je doen
Soms gaat het leggen niet vanzelf. Hieronder een aantal veelvoorkomende problemen met tips uit eigen ervaring:
Prolaps bij kip
Als de cloaca na het leggen naar buiten komt. Het ziet er heftig uit en moet snel worden behandeld.
-
Geef extra calcium
-
Zorg voor vezelrijke voeding
-
Probeer de prolaps voorzichtig terug te duwen met honing of vetramilzalf
-
Raadpleeg een dierenarts bij twijfel
Eierpikken
Kippen die elkaars of hun eigen eieren pikken.
-
Zorg voor afleiding: takken, hooi, grit
-
Geef voldoende ruimte
-
Gebruik nep-eieren of golfballen
-
Zet een rolnest in
-
Vul een ei met mosterd als afschrikmiddel
Minder of geen eieren
-
Stress of verandering in de omgeving
-
Slechte voeding
-
Wormen of coccidiose
-
De rui
-
Te weinig licht
-
Kip met legproblemen of kip legt geen eieren meer
Windeieren
Eieren zonder of met zeer dunne schaal.
-
Extra calcium via grit of supplement
-
Vitamine D bijvoeren
-
Goede legkorrel
Ziekte als oorzaak van legproblemen
Soms ligt de oorzaak bij een onderliggende aandoening. Denk hierbij aan coccidiose, wormbesmetting of eileiderontsteking. Deze ziektes vergen energie van de kip en verstoren de hormoonbalans. Hierdoor kunnen kippen stoppen met leggen of alleen nog windeieren produceren. Bij twijfel is het altijd verstandig om mestonderzoek te doen en tijdig actie te ondernemen.
Legstop kip of legpauze?
Soms stopt een kip met leggen zonder dat er een duidelijke oorzaak is. Dit komt vaker voor bij ouder wordende kippen, tijdens ruiperiodes of in de winter. Een tijdelijke legpauze is normaal, maar duurt het langer dan zes weken? Dan is mestonderzoek en een check op voeding aan te raden.
Voeding voor gezonde eieren
-
Legkorrel van hoge kwaliteit
-
Calcium via grit en oesterschelpen
-
Multivitaminen met vitamine D3
Kippenrassen en legcapaciteit
Niet elke kip legt hetzelfde. Leghybrides (zoals Lohmann Brown) leggen veel, vaak tot 300 eieren per jaar. Kleine kippenrassen zoals Serama’s of andere krielkippen leggen minder, maar passen juist goed bij een kleinere tuin of stadstuin.
Heb je een haan nodig voor eieren?
Nee, voor het leggen van eieren is een haan niet nodig. Een haan is alleen nodig als je bevruchte eieren wilt.
Eierkwaliteit: wat kun je tegenkomen?
-
Bloedvlekjes in het ei: onschadelijk, komt door kleine bloedvaatjes
-
Dubbele dooiers: vaak bij jonge hennen
-
Schalen met bobbeltjes of strepen: mogelijk calciumtekort of stress
-
Rare vorm: hormonale schommelingen of ouderdom
PFAS in eieren?
Ik laat mijn eieren zeker niet testen op PFAS. Ik kies voor biologisch voer en goede hygiëne
Dagelijkse verzorging en observatie van je kippen
-
Ververs elke dag het water
-
Zorg voor schoon voer
-
Controleer gedrag en legplek
-
Geef afwisseling in voerstructuur
-
Gebruik een hygiënisch legnest
-
Observeer de eierproductie per kip
-
Houd de eierdozen schoon en droog
Tot slot
Eieren zijn een prachtig resultaat van je zorg. Door goed te letten op voeding, rust en omgeving help je je kippen aan een gezonde leg. Of je nu net begint met kippen houden in de achtertuin, of al jaren geniet van je kippen, elke kip verdient goede zorg. Vergeet niet mestonderzoek te doen om parasieten uit te sluiten als de leg achterblijft.
Heb je vragen over eierproductie, eierdozen, supplementen of kippenproducten voor hobbykippen? Stuur gerust een berichtje. Ik denk met je mee.
Liefs van Lin